Xơ gan và ung thư gan là hai căn bệnh khác nhau, tuy nhiên, xơ gan có thể là một trong những yếu tố gây nguy cơ phát triển ung thư gan. Việc để xơ gan tiến triển thành ung thư gan có thể gây khó khăn trong điều trị và ảnh hưởng đến tiên lượng sống. Tìm hiểu chi tiết dấu hiệu, cách nhận biết và cách phòng ngừa xơ gan và ung thư gan dưới đây nhé.
Xơ gan và ung thư gan: giải đáp chi tiết
Xơ gan là gì? Ung thư gan là gì?
- Xơ gan (còn được gọi là xơ cứng gan hay bệnh gan cổ) là một bệnh lý mạn tính nguy hiểm của gan. Trạng thái này được đặc trưng bởi sự tổn thương gan kéo dài, trong đó các mô gan khỏe mạnh dần bị thay thế bởi mô xơ và sẹo. Khi các mô sẹo ngày càng phát triển và lan rộng, chúng ngăn chặn dòng máu lưu thông trong gan, gây suy giảm chức năng gan nghiêm trọng. Những biến chứng nguy hiểm mà người bệnh có thể gặp phải bao gồm xuất huyết tiêu hóa, bệnh não do gan, cổ trướng, hội chứng gan thận, suy gan nặng và thậm chí là nguy cơ mắc ung thư gan, đe dọa tính mạng của người bệnh.
Xơ gan và ung thư gan
- Có nhiều nguyên nhân gây ra xơ gan, bao gồm viêm gan do virus, lạm dụng rượu, tổn thương gan không phải do rượu, xơ gan ứ mật, xơ gan tự miễn, xơ gan do tình trạng ứ đọng đồng và sắt trong gan, và nhiều nguyên nhân khác.
- Ung thư gan là một loại bệnh ác tính được hình thành do sự phát triển không bình thường của các tế bào gan, tạo thành khối u ác tính. Khối u ung thư gan có khả năng phát triển và xâm lấn vào các cơ quan lân cận và xa hơn.
Xơ gan có phải bệnh ung thư gan không?
- Xơ gan không phải là bệnh ung thư gan. Xơ gan là một tình trạng mãn tính của gan, trong đó gan bị tổn thương và các mô gan khỏe mạnh bị thay thế bởi mô xơ và sẹo. Mặc dù xơ gan là một yếu tố quan trọng thúc đẩy hình thành ung thư gan, nhưng không phải tất cả các bệnh nhân mắc xơ gan đều phát triển thành ung thư gan.
- Các yếu tố nguy cơ khác cũng có thể góp phần vào sự hình thành ung thư gan. Điều này bao gồm viêm gan B, viêm gan C, tiêu thụ quá nhiều rượu bia, di truyền bệnh lý, tiếp xúc với chất gây ung thư như aflatoxin B1, béo phì, và gan nhiễm mỡ không do rượu.
- Do đó, mặc dù xơ gan là một yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển ung thư gan, nó không đồng nghĩa với ung thư gan. Xơ gan là một tình trạng tổn thương gan mạn tính, trong khi ung thư gan là một khối u ác tính tại gan.
Giải đáp: Xơ gan có phải là ung thư gan không?
Phát hiện xơ gan sớm ngăn chặn nguy cơ trở nặng thành ung thư gan
Nhận biết xơ gan qua các triệu chứng
Ở giai đoạn đầu của xơ gan, người bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi gan bị tổn thương nặng hơn theo thời gian, các triệu chứng sau có thể xuất hiện:
Vàng mắt và vàng da: Do sự tích tụ của bilirubin trong cơ thể khi gan không thể chuyển hóa chất độc này thành dạng dễ tiết.
Chướng bụng: Gan bị viêm và tăng kích thước, gây áp lực lên các cơ quan xung quanh, dẫn đến sự phình to và đau nhức ở vùng bụng.
Phát hiện xơ gan qua các triệu chứng
Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh có thể gặp các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, khó tiêu, tiêu chảy hoặc táo bón.
Nôn ra máu: Xơ gan nặng có thể gây tổn thương mạch máu và gây ra xuất huyết tiêu hóa, khiến người bệnh nôn ra máu.
Nước tiểu đậm màu: Gan bị tổn thương có thể dẫn đến tăng hàm lượng bilirubin trong nước tiểu, khiến nước tiểu có màu sẫm hơn bình thường.
Sự suy giảm chức năng tình dục: Nam giới có thể gặp vấn đề về cương dương và giảm ham muốn tình dục. Nữ giới có thể trải qua mất chu kỳ kinh nguyệt hoặc ngừng kinh hoàn toàn.
Phát triển và chảy ngực: Nam giới có thể trải qua sự phát triển vú và chảy ngực do sự tăng nồng độ estrogen trong cơ thể.
Phát hiện xơ gan qua các xét nghiệm - kiểm tra sức khỏe
- Kiểm tra sức khỏe gan mật định kỳ là một phương pháp quan trọng để phát hiện sớm xơ gan và những yếu tố nguy cơ liên quan. Thực hiện kiểm tra định kỳ mỗi 6 tháng giúp xác định tình trạng gan, định hướng điều trị và ngăn chặn tiến triển của các bệnh lý gan.
- Các phương pháp kiểm tra sức khỏe gan mật định kỳ bao gồm:
Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu sẽ đánh giá các chỉ số gan như chức năng gan, các enzyme gan, hàm lượng bilirubin và các chất độc có liên quan. Kết quả xét nghiệm máu có thể cung cấp thông tin quan trọng về tình trạng gan và phát hiện bất thường.
Siêu âm gan: Siêu âm gan dùng sóng siêu âm tạo hình ảnh gan, cho phép bác sĩ xem xét kích thước, cấu trúc và bất thường trong gan. Siêu âm cũng có thể phát hiện sự hiện diện của xơ gan và các biến đổi mô gan.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ - phát hiện và điều trị xơ gan kịp thời
Chụp CT (Computed Tomography): Chụp CT gan sử dụng công nghệ tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết của gan. Qua chụp CT, bác sĩ có thể xem xét kích thước, hình dạng và cấu trúc của gan để đánh giá tình trạng gan.
Sinh thiết gan: Trong một số trường hợp nghi ngờ xơ gan, bác sĩ có thể tiến hành sinh thiết gan. Quá trình này bao gồm lấy một mẫu mô gan nhỏ để phân tích dưới gương viễn thám. Kết quả sinh thiết gan cung cấp thông tin chính xác về tình trạng và mức độ tổn thương gan.
Phải làm gì khi có phát hiện xơ gan?
- Trong trường hợp phát hiện mắc bệnh xơ gan, việc điều trị phải tập trung vào nguyên nhân gây tổn thương gan để ngăn chặn biến chứng và làm chậm quá trình hình thành mô sẹo trong gan.
- Dưới sự chỉ đạo của bác sĩ, bạn cần tuân thủ chặt chẽ phác đồ điều trị, bao gồm:
Chế độ ăn uống và sinh hoạt: Bạn cần tuân thủ một chế độ ăn uống lành mạnh và cân đối, tránh các chất gây hại cho gan như cồn, chất béo và đường. Hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại khác như hóa chất, thuốc lá, thuốc lá điện tử, và các chất ô nhiễm môi trường. Bạn nên tập thể dục đều đặn cũng như duy trì trọng lượng cơ thể lành mạnh.
Sử dụng thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để giảm viêm và kiểm soát các triệu chứng xơ gan. Thuốc có thể bao gồm các chất chống viêm, chất ức chế miễn dịch hoặc thuốc chống oxi hóa, tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể gây tổn thương gan.
Chăm sóc y tế định kỳ: Bạn cần tuân thủ lịch hẹn kiểm tra sức khỏe định kỳ với bác sĩ để theo dõi tình trạng gan và hiệu quả điều trị. Điều này cho phép bác sĩ đánh giá sự tiến triển của bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị nếu cần.
Ngoài ra, hãy tránh bỏ lỡ bất kỳ liệu trình điều trị nào và tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng xơ gan trở nên phức tạp và khó điều trị hơn. Luôn luôn thảo luận và tham khảo ý kiến bác sĩ trong quá trình điều trị.
Để phòng ngừa xơ gan và ung thư gan chúng ta cần làm gì?
Tiêm phòng vắc xin viêm gan B
- Hãy đảm bảo tiêm phòng vắc xin viêm gan B cho trẻ em và cả người lớn, đặc biệt là những người có lượng kháng thể yếu hoặc không có kháng thể. Vắc xin giúp bảo vệ cơ thể trước vi rút viêm gan B và giảm nguy cơ xơ gan và ung thư gan.
Điều trị viêm gan B, C mạn tính
Nếu bạn đã mắc viêm gan B hoặc C mạn tính, hãy tuân thủ chặt chẽ các chỉ định và lịch hẹn của bác sĩ để theo dõi tình trạng gan và hạn chế biến chứng như xơ gan và ung thư gan.
Ăn uống và sinh hoạt lành mạnh
Hãy tránh sử dụng thức ăn sống để giảm nguy cơ nhiễm ký sinh trùng. Hãy ăn thực phẩm sạch, không nhiễm hóa chất phẩm màu gây hại cho gan. Hạn chế tiêu thụ rượu, chất kích thích và thực phẩm chiên rán, nướng, vì chúng tăng gánh nặng cho gan trong việc xử lý chất độc.
Duy trì lối sống lành mạnh
- Hãy đảm bảo có giấc ngủ đủ và đúng giờ, duy trì cân nặng ở mức hợp lý bằng cách thực hiện luyện tập thể dục thể thao đều đặn. Điều này giúp tránh tình trạng thừa cân, béo phì và cải thiện chức năng gan.
- Tóm lại, việc phát hiện sớm và điều trị triệt để các vấn đề về gan là cách tốt nhất để ngăn chặn sự phát triển nhanh chóng của xơ gan và ung thư gan. Khi các vấn đề về gan được phát hiện và điều trị kịp thời, có thể giảm bớt nguy cơ tiến triển thành ung thư gan và cải thiện tiên lượng.
- Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa như tiêm phòng vắc xin, tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì lối sống lành mạnh và định kỳ kiểm tra sức khỏe cũng rất quan trọng để giảm nguy cơ mắc xơ gan và ung thư gan.