Bệnh thận mạn tính (Chronic Kidney Disease - CKD) là một bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến chức năng thận. Bệnh thường xuyên không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, vì vậy nhiều người bị bệnh thận mạn tính không biết mình đang bị bệnh cho đến khi bệnh trở nên nặng nề. Vì vậy, việc nắm rõ những dấu hiệu cảnh báo của bệnh thận mạn tính là rất quan trọng để có thể phát hiện và điều trị kịp thời. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về 10 dấu hiệu cảnh báo bệnh thận mạn tính mà bạn không nên bỏ qua.
Tổng quan về bệnh thận mạn tính
Bệnh thận mạn (CKD - chronic kidney disease) là một vấn đề sức khỏe lớn ở nhiều quốc gia trên thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2020, bệnh thận mạn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Theo đó, năm 2017, có khoảng 1.4 triệu người chết vì bệnh thận mạn.
Ở Việt Nam, bệnh thận mạn cũng là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Theo thống kê của Bộ Y tế Việt Nam năm 2020, khoảng 12% dân số Việt Nam mắc bệnh thận mạn. Ngoài ra, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ người mắc bệnh thận mạn ở Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng, đặc biệt ở những đối tượng người trưởng thành và người già.
Bệnh thận mạn có nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm tiểu đường, huyết áp cao, bệnh lý thận cấp, lạm dụng thuốc, và một số yếu tố di truyền. Việc điều trị bệnh thận mạn rất quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và giảm nguy cơ các biến chứng sức khỏe nghiêm trọng khác.
Dấu hiệu cảnh báo bệnh thận mạn tính
Da khô và ngứa cũng là dấu hiệu của bệnh thận mạn tính
Dưới đây là những dấu hiệu cần chú ý khi nghi ngờ mắc bệnh thận mạn tính:
- Mệt mỏi và suy giảm sức khỏe chung: Một trong những dấu hiệu đầu tiên của bệnh thận mạn tính là mệt mỏi và suy giảm sức khỏe chung. Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi, yếu đuối và khó chịu, không muốn ăn hoặc tập thể dục.
- Thay đổi về chức năng thận: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính thường có các triệu chứng liên quan đến chức năng thận bị suy giảm. Các triệu chứng này có thể bao gồm tiểu buốt, tiểu ít, tiểu đêm nhiều lần, đau khi đi tiểu và tiểu đục.
- Tăng huyết áp: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có khả năng cao bị tăng huyết áp. Điều này là do chức năng thận bị suy giảm, dẫn đến khả năng loại bỏ nước và muối kém, dẫn đến tăng huyết áp.
- Đau lưng: Đau lưng có thể là một triệu chứng của bệnh thận mạn tính. Bệnh nhân có thể cảm thấy đau ở khu vực thắt lưng hoặc đau ở vùng thận.
- Sự thay đổi về mùi hôi của hơi thở và da: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính thường có hơi thở có mùi hôi, da khô và ngứa. Điều này là do chức năng thận suy giảm, không thể loại bỏ độc tố và chất thải ra khỏi cơ thể.
- Tăng cân: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có thể trở nên béo phì hoặc tăng cân, điều này là do cơ thể không thể loại bỏ các chất thải và độc tố thông qua chức năng thận bình thường. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể trở nên khó thở và mệt mỏi khi vận động do mức độ béo phì và tăng cân.
- Suy giảm chức năng tình dục: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có thể mắc các vấn đề liên quan đến chức năng tình dục, bao gồm giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương, tinh dịch yếu hoặc vô sinh.
- Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung: Nếu bệnh thận mạn tính trở nên nặng nề, nó có thể ảnh hưởng đến hoạt động của não, gây ra suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và giảm khả năng thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày.
- Tăng nguy cơ bị các bệnh liên quan đến thận: Bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có nguy cơ cao bị các bệnh liên quan đến thận, bao gồm bệnh thận tái phát, viêm thận và suy thận.
- Sự thay đổi trong chất lượng và mùi vị thức ăn: Một số bệnh nhân bị bệnh thận mạn tính có thể thấy sự thay đổi về chất lượng và mùi vị của thức ăn. Họ có thể thấy mùi vị khác nhau, cảm giác không muốn ăn, hoặc thấy các thực phẩm không còn ngon như trước đây.
Biến chứng của bệnh thận mạn tính
Nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời, bệnh thận mạn tính có thể gây ra nhiều biến chứng khác nhau, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh:
- Tăng huyết áp: Bệnh thận mạn tính có thể làm tăng áp lực trong hệ thống tuần hoàn, dẫn đến tăng huyết áp. Việc điều trị và kiểm soát tình trạng này là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng khác của bệnh thận mạn tính.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch: Người bệnh thận mạn tính có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, và suy tim. Do đó, việc theo dõi và kiểm soát các yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh tim mạch là rất quan trọng trong việc quản lý bệnh thận mạn tính.
- Suy thận: Nếu không điều trị kịp thời và hiệu quả, bệnh thận mạn tính có thể dẫn đến suy thận, là tình trạng mất khả năng chức năng hoàn toàn của thận. Suy thận là một tình trạng nguy hiểm và có thể gây ra các biến chứng khác như acidosis, trầm cảm, suy nhược cơ thể và tử vong.
- Suy gan: Bệnh thận mạn tính có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ và suy gan. Các bệnh lý này có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm, tổn thương tế bào gan và mất chức năng gan.
- Rối loạn nội tiết: Bệnh thận mạn tính có thể làm tăng nguy cơ rối loạn nội tiết, bao gồm sự suy giảm hoặc tăng sản xuất hormone, ảnh hưởng đến nhiều chức năng của cơ thể như đường huyết, nồng độ muối trong máu, sự phát triển sinh dục và tình trạng tâm lý.
- Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Người bệnh thận mạn tính có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh nhiễm trùng do hệ miễn dịch yếu và khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh giảm đi. Các bệnh nhiễm trùng thường xảy ra ở đường tiết niệu và các bộ phận của cơ thể khác.
- Suy giảm chức năng não: Bệnh thận mạn tính có thể gây ra suy giảm chức năng não, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tập trung và các hoạt động thường nhật của người bệnh.
- Dị ứng: Người bệnh thận mạn tính có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh dị ứng do hệ thống miễn dịch hoạt động không hiệu quả. Các triệu chứng dị ứng có thể bao gồm phát ban, ngứa ngáy, sưng phù và khó thở.
Phòng ngừa bệnh thận mạn tính
Để giảm nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính và các biến chứng liên quan, bạn cần thực hiện:
Điều chỉnh chế độ ăn uống: Hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa natri, đường, chất béo, các chất kích thích như caffeine và nicotine. Nên ăn nhiều rau củ, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ và protein thực vật.
Hạn chế sử dụng rượu và thuốc lá: Rượu và thuốc lá có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận mạn tính và các biến chứng liên quan.
Điều chỉnh lối sống: Thực hiện các hoạt động thể dục định kỳ, giảm cân, tăng cường giấc ngủ và giảm stress để giảm áp lực lên hệ thống tuần hoàn và các cơ quan trong cơ thể.
Kiểm soát các bệnh lý liên quan: Điều trị đúng mức và kịp thời các bệnh lý liên quan đến bệnh thận mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh tim mạch và bệnh lý về đường tiết niệu.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về dấu hiệu và triệu chứng của bệnh thận mạn tính, cũng như các biến chứng và phòng ngừa. Việc chẩn đoán và điều trị bệnh thận mạn tính sớm sẽ giúp bệnh nhân tăng cơ hội điều trị thành công và giảm thiểu các biến chứng liên quan đến bệnh. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào như đã đề cập ở trên, hãy gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.